Afgelopen jaar startte Stichting Blikverruimers met een opleidingstraject voor jonge professionals, de Blikverruimers Academie. Doel van dit programma is om jonge talenten een kans te bieden om zich al vroeg in hun carrière als toezichthouder te ontwikkelen. Daarnaast wil de Stichting direct bijdragen aan beter toezicht door meer diversiteit te creëren binnen Raden van Toezicht in Nederland. Deelnemer Sybren Bosch (26): “Diversiteit kan enorm veel invloed hebben op het perspectief waarmee een organisatie naar de wereld kijkt.”
Wat is jouw professionele achtergrond?
“Ik werk vier dagen per week bij als consultant bij Copper8, een adviesbureau dat zich richt op het begeleiden van aanbestedingen op basis van samenwerken en vertrouwen, met een inhoudelijke focus op circulaire economie. Daarnaast ben ik een dag per week actief als junior-Raadslid bij de Raad voor de Leefomgeving en Infrastructuur.”
Hoe kwam je in aanraking met de Blikverruimers Academie?
“Ik kende een van de initiatiefnemers al van een aantal eerdere projecten en toen zij mij erop wees, sprak de visie van Blikverruimers me onmiddellijk aan. Als junior-Raadslid bij de RLI merk ik dat meer diversiteit in de Raad tot een andere dynamiek leidt. Er wordt nu vaker vanuit een andere invalshoek over zaken gesproken en mijn indruk is dat er ook meer aandacht is voor de écht lange termijn.
Hetzelfde heb ik in het verleden overigens ook al eens meegemaakt bij UNESCO. Ook daar veranderende de dynamiek van de expertgroepen aantoonbaar toen men besloot aan iedere expertgroep een jongere toe te voegen. Ik ben dus heel nieuwsgierig naar wat hier uit gaat komen, want ik ben er echt van overtuigd dat diversiteit – niet alleen trouwens qua leeftijd, maar ook in termen van man/vrouw en achtergrond – enorm veel invloed kan hebben op het perspectief waarmee een organisatie naar de wereld kijkt.”
Is toezicht houden niet iets dat je na 30 of 40 jaar werkervaring gaat doen?
“Ja, dat is de klassieke manier om ernaar te kijken. Je kunt ook zeggen: door een steeds sneller veranderende wereld, technologische vooruitgang en economische onzekerheid staan organisaties voor hele nieuwe uitdagingen. En misschien kan juist jong talent vanuit een toezichthouderrol bijdragen aan het aangaan van die uitdagingen. Daarbij komen we ook niet helemaal onbeslagen ten ijs. We volgen een jaartraject van zes zaterdagen, waarin we intensief spreken met tal van toezichthouders en andere met brede maatschappelijke ervaring en kennis van het bedrijfsleven. We learn from the best over hoe toezicht nu feitelijk werkt en wat de doelen van toezicht zijn. Trouwens, het aardige is dat de meeste huidige toezichthouders daar helemaal geen bagage voor meegekregen hebben en er meestal in zijn gerold omdat ze ervoor gevraagd werden. Natuurlijk weegt ervaring zwaar, maar het is ook weer niet het enige dat telt.”
Over welke vaardigheden moet je beschikken om goed toezicht te kunnen houden?
“Het is misschien een open deur, maar je moet natuurlijk wel enig verstand van financiën hebben en de cijfers kunnen lezen. Dat is nu eenmaal iets dat je als toezichthouder geacht wordt te doen en waarop je – als het spannend wordt – het vaakst op wordt afgerekend. Daarnaast is kennis van de economie belangrijk en zeker kennis van de sector of branche waarin het bedrijf waarop je toezicht houdt actief is. Wat vaak een beetje onderbelicht blijft, is dat je ook een goed bewustzijn moet hebben van wat de impact is van de organisatie op de maatschappij. Dat is denk ik niet zozeer een expertise die je kunt leren, maar meer een bepaalde mindset. Hoe dan ook: al deze aspecten komen tijdens het programma aan bod.”
Heb je al iets geleerd dat je kijk op toezichthouden heeft veranderd?
“Een spreker zei: ‘Als het goed gaat, hoor je niemand over de Raad van Toezicht of Raad van Commissarissen. Als het daarentegen niet goed gaat lig je als toezichthouder onmiddellijk onder vuur.’ Het is ogenschijnlijk een rol op de achtergrond, maar als er iets serieus misgaat, moet je als toezichthouder wel naar voren komen en een gefundeerd oordeel geven over wat er is voorgevallen. In die zin is toezicht houden een nogal ondankbare taak en je moet het dus wel echt leuk vinden om zo’n taak op je te nemen.”
Hoe zie je dat voor jezelf?
“Dat weet ik nog niet. Ik zie dit als een mooi traject om uit te vinden of dit daadwerkelijk bij mij past. Hoe dan ook is een stage bij een Raad van Toezicht een vast onderdeel van het programma dus ik ga zeker ervaren hoe de hazen in de praktijk lopen. Maar het feit dat er uit het bedrijfsleven enorm veel positieve reacties op dit initiatief zijn gekomen, geeft wel aan dat er volop kansen liggen voor jonge professionals. Als ik erover vertel hoor ik heel vaak: dit is precies wat we nodig hebben…”
Stichting Blikverruimers
Stichting Blikverruimers is een initiatief van vijf jonge professionals: Eduard Schmidt, Rik Westland, Lara Luten, Samuël Verpalen en Talitha Muusse. De laatste fungeert al concreet als jonge toezichthouder bij MVO Nederland. Het initiatief is bedoeld om jonge talenten te laten ontdekken of zij het in zich hebben om de toezichthouders van morgen te worden. Dat gebeurt door de deelnemers inhoudelijk te scholen en in contact te brengen met zowel jonge als al ervaren toezichthouders. Waar mogelijk is ook een stage bij een Raad van Toezicht onderdeel van het curriculum.
Aan de eerste editie van de Blikverruimers Academie nemen 11 jonge professionals deel. Het centrale thema is ‘grip op gedrag en cultuur’. Traditioneel gezien staan toezichthouders vaak op grote afstand van een organisatie en houden zij zich hoofdzakelijk bezig met de financiële verantwoording van de organisatie en de procedures omtrent het aanstellen van nieuwe topfunctionarissen. De laatste jaren komen steeds vaker misstanden aan het licht die terug te leiden zijn tot de elementen gedrag en cultuur. Meer aandacht voor de organisatiecultuur en het managen daarvan kan daarom een waardevolle toevoeging zijn aan het takenpakket van de toezichthouder, aldus Stichting
